Apofylliet: Kenmerken en werking

Apofylliet kristal, schuin van boven gezien Apofylliet is een mineraal met duidelijke kristallen, die vaak als losse puntjes of clusters aangeboden worden. Het mineraal is meestal doorschijnend wit. De meest gewilde kleur is heldergroen. Andere kleuren zijn: kleurloos, grijs, bleekgeel, groenig, zwakgroen, roze, rossig.

Opvallend aan apofylliet is zijn parelmoerachtige glans. Het lijkt soms alsof het mineraal lichtgeeft. Dit heeft 'm de bijnaam vissenoogsteen opgeleverd, en de klassieke naam ichtyoftalmiet met dezelfde betekenis. Die glans wordt veroorzaakt door het water in het kristalrooster.

Apofylliet wordt op veel plaatsen ter wereld gevonden. Omdat het relatief zacht is, wordt het meestal als ruwe steen gebruikt.

De losse kristallen kunnen wel 10 cm lang zijn! Ze zijn vaak mooi symmetrisch en lijken van zichzelf gefacetteerd. Als gevolg van de zachtheid is bij veel apofylliet puntjes de uiterste top afgebroken.

Apofylliet wordt nog wel eens aangezien voor bergkristal, dat ook vaak als kleurloos puntje of cluster wordt aangeboden. Maar als je de kristallen goed bekijkt, zie je duidelijke verschillen.
Bergkristal puntjes zijn van bovenaf bekeken zeshoekig; apofylliet puntjes daarentegen zijn van bovenaf vierkant. De top bestaat uit 4 ruiten die bij elkaar komen. Van opzij bekeken doet een apofylliet kristalpunt denken aan een piramide.
Ter verduidelijking van de verschillen hebben we korte filmpjes gemaakt. Bekijk ze hieronder.

In de edelsteentherapie wordt vooral de witte en soms de groene apofylliet gebruikt. Het is een echte 'loslaat'-steen; het helpt geestelijke en fysieke beklemmingen los te laten. Het gaat daarbij vooral om klachten en aandoeningen van brein en geest, zoals epilepsie, depressie, ADD en ADHD, en om luchtwegaandoeningen zoals astma en copd.

Herkomst van de naam

De naam apofylliet is afgeleid van de Griekse woorden apo ('af, weg') en fyllon ('blad'). Apophillein betekent 'afschilferen'. Dit omdat de steen bij verhitting opkrult en afbladdert.

Apofylliet wordt soms gespeld als apophylliet of apophyliet.

De klassieke naam ichtyoftalmiet is afgeleid van de Grieks woorden ichtus ('vis') en ophthalmos ('oog'). Dit omdat de parelmoerglans doet denken aan de glans van een vissenoog na koken.
Vissenoogsteen is de Nederlandse versie van deze naam.

Apofylliet door de eeuwen heen

Hangertje ruwe apofyllietApofylliet was al bekend bij de oude Grieken en Romeinen. Zij zagen deze steen aan voor een zachte variëteit van bergkristal. Ze gebruikten het als heelsteen.

De Romeinse schijver/wetenschapper Plinius de Oudere (23-79 n.Chr.) vermeldt erover dat de toppen van de kristallen soms op een piramide lijken, en dat ze soms een exquisiete glans hebben.

In 1784 werd apofylliet 'zeoliet uit Hellesta' genoemd. De Zweedse mineraloog en mijningenieur Sven Rinman (1720-1792) had de stenen in en rond het Zweedse landgoed Hellesta gezocht en onderzocht. Zeolieten zijn mineralen die veel water bevatten.

De naam 'ichtyophthalme' werd in 1800 gebruikt door de Braziliaanse mineraloog en staatsman José Bonifácio de Andrada e Silva (1763-1838). Hij had de steen gevonden op een reis door Zweden, op het eiland Utö voor de kust bij Stockholm. Vervolgens vertaalde zijn vriend mineraloog Abraham Gottlob Werner (1749-1817) dit in 1808 in het Duits naar 'Fischaugenstein', in het Nederlands 'vissenoogsteen'.

Ondertussen had de Franse mineraloog René-Just Haüy (1743-1822) in 1801 een stuk apofylliet uit IJsland gedetermineerd als variëteit van een mineraal dat hij eerder 'mésotype' had genoemd. Dat is een inmiddels verouderde verzamelnaam voor de zeolieten mesoliet, natroliet en scoleciet. Hij noemde de apofylliet 'mésotype époinlée' oftewel 'versplinterde mésotype'.

In 1805 kwam Haüy tot de conclusie dat hij nog een andere nieuwe zeoliet had gevonden. Hij noemde dit apofylliet, omdat de verschillende laagjes waaruit het bestaat bij verhitting als blaadjes loslaten. In 1816 toonden Duitse mineralogen aan dat Haüy's 'mésotype epointée' identiek is aan zijn apofylliet.

Groene apofylliet kristallen uit Mahararashtra. India. Lengte: 3,6 cm. (foto: Robert M. Lavinsky, iRock.com via Wikimedia Commons)Er werden begin 19e eeuw nog meer namen voor apofylliet verzonnen. In 1819 ontdekte de Schotse natuurkundige David Brewster (1781-1868), bekend als uitvinder van de caleidoscoop en de stereoscoop, dat apofylliet uit de Faeröer speciale kenmerken (een 'kubus') vertoonde in gepolariseerd licht. Hij gaf het de naam 'tesseliet', ontleend aan Latijn tessella, verkleinwoord van tessera ('kubus, dobbelsteen').

En in 1820 kwam de Duits-Engelse musicus/astronoom Frederick William Herschel met een nieuw mineraal dat hij 'leucocycliet' noemde, ontleend aan Grieks leukos ('wit') en cyclos ('ring, wiel'). Helaas voor hem bleek dit apofylliet te zijn.

Brewster beschreef in 1827 een nieuwe apofylliet-variëteit die hij 'oxhaveriet' noemde, naar de Oxhaver-bronnen, die bij Husavík op IJsland zouden liggen.

Een door ijzer groen gekleurde apofylliet uit Sicilië werd in 1853 door Von Waltman 'xylochlor' genoemd, afgeleid van de Griekse woorden xylon ('hout') en chlooros ('groen').

Van al die fraaie namen wordt alleen de naam apofylliet nog gebruikt.

Al die tijd werd gedacht dat apofylliet tot de mineralengroep zeolieten zou behoren, omdat het net als die mineralen veel water bevat en dat water gemakkelijk kan loslaten en weer opnemen. Pas in 2013 werd vastgesteld dat het toch géén zeoliet is. Het is een bladsilicaat (fylosilicaat).

Apofylliet en gezondheid

Apofylliet werkt het beste via huidcontact of aandachtig beschouwen.

Spiritueel

Cluster met apofylliet kristallen* Als wit of groen kristal hoort apofylliet vooral bij het hartchakra. Het kan ook op alle andere chakra’s gelegd worden.
* Door een apofylliet regelmatig op het voorhoofdchakra te leggen, vergroot je de focus en concentratie.
* Apofylliet is een geweldig hulpmiddel bij Reiki en andere energetische behandelingen. De apofylliet kan dan als cluster onder de tafel gelegd worden, of als losse puntjes op het lichaam, op de chakra's van de cliënt. Dit maakt het voor de cliënt gemakkelijker om te ontspannen, en zodoende ontvankelijker te zijn voor de behandeling.
* Kijkend naar een apofylliet zie je een specifieke glans, een gevolg van het water in het kristal. Dat water zorgt voor een betere doorstroming van energie. Dit bevordert contact met het achtste of Zielester-chakra. Leg de apofylliet zo'n 10 cm boven de kruin. Apofylliet is dan ook het kristal van geestelijke kracht en verbinding met de kosmos.
* Apofylliet is een prettige steen om mee te mediteren en contact te maken met je hoger bewustzijn, je gidsen of, als je dat verkiest, contact te maken met Engelen of andere etherische wezens. Leg een steen op het voorhoofd tijdens de meditatie.
* Leg je apofylliet regelmatig op het voorhoofd en net boven het kruinchakra, dan kun je contact maken met de Akasha-kronieken en de Opgestegen Meesters van de Witte Broederschap.
* Een apofylliet 's nachts onder het kussen of op het nachtkastje beschermt tegen onrustige en negatieve gedachten en energieën. De steen vult de slaapkamer met beschermende energie, het spiritueel lichaam wordt gereinigd. Ook kunnen zo boodschappen van het onbewuste naar het bewuste gebracht worden. Dit maakt de apofylliet tot een heel goede steen bij het oplossen van oude trauma's.

Mentaal

* Apofylliet heeft een positieve en oplossende werking op alle negatieve geestelijke gemoedstoestanden, zoals angst, zorgen, een slecht geweten, woede, jaloezie.
* Apofylliet helpt om open en eerlijk je zorgen en pijnpunten te delen met anderen. Het is dan ook een goede steen voor mensen die niet om hulp willen of durven vragen. Het spreekwoord zegt niet voor niets: gedeelde smart is halve smart.
* Bij verstrooidheid (door ouderdom), vergeetachtigheid, epilepsie, hersenverkalking en aanverwante geestelijke klachten, helpt apofylliet met focussen en concentreren. Het helpt je om één ding tegelijk te doen.
* Apofylliet is een superfijne kalmerende steen bij geestelijke onrust als ADD, ADHD, paranoia. Het werkt ook uitstekend bij somberheid, depressie, manische depressiviteit, zelfmoordgedachten of een gevoel van uitzichtloosheid.
* Angsten, fobieën en onzekerheid worden soms veroorzaakt door een gebrek aan kalium. Apofylliet bevat kalium en kan goed helpen bij een dergelijke geestelijke onevenwichtigheid.
* Wil je heel graag een droom of idee verwezenlijken? Apofylliet helpt je dit te visualiseren en de kans op realisatie optimaal te maken. Het helpt je gebruik te maken van wat er is, en helpt tegenslag te overwinnen. Apofylliet geeft doorzettingsvermogen!

Emotioneel

Van bovenaf gezien lijkt een apofylliet kristal vierkant* Apofylliet bevrijdt je van onderdrukte gevoelens en emoties. De steen helpt je waarlijk vrij te reageren, zonder dat je een masker hoeft op te houden. Het laat zien dat je je niet beter hoeft voor te doen dan je bent.
* Apofylliet vermindert dwangmatig gedrag.
* Met een apofylliet in je zak kun je stress en tegenslag beter doorstaan. Je krijgt moed en zelfvertrouwen, je wordt optimistisch en realistisch.
* Apofylliet helpt je je eigen innerlijk en uiterlijk te accepteren; je bent goed zoals je bent. Het geeft je een hernieuwd en positief zelfbewustzijn.
* Apofylliet in beide handen vasthouden helpt je contact te maken met je eigen mannelijke en vrouwelijke kant.
* Een apofylliet op zak geeft tevredenheid en dankbaarheid voor wat je hebt en wat je kunt.
* Apofylliet is een van de belangrijkste edelstenen die je helpen om jezelf (en anderen) te vergeven voor gemaakte fouten. De steen helpt je te leren van die fouten en ze vervolgens achter je te laten.

Fysiek

* Het hoge watergehalte van de apofylliet helpt alles beter te laten stromen. Dit is merkbaar in de lymfe-omloop, de bloedsomloop en de waterhuishouding.
* Apofylliet is een prima steen voor hart, bloedvaten en bloedsomloop. Het hart gaat in een natuurlijk tempo kloppen en de aderen worden gereinigd.
* Apofylliet werkt helend bij allerlei soorten beklemming, met name bij MS en beschadigingen van ruggenmerg en zenuwen. Ondersteunt bij spierverlammingen en de daardoor veroorzaakte pijn, vooral in het gezicht (trigeminusneuralgie, oogspierverlamming).
* Apofylliet is een prima steen om te dragen bij tumoren aan het bewegingsapparaat (ruggengraat, banden en pezen). Het vermindert de pijn en geeft meer soepelheid.
Ruwe hangertjes van groene apofylliet * Apofylliet werkt heel goed bij klachten aan de luchtwegen, zoals bij astma, copd, allergieën (hoesten, slijmvorming), (nerveuze) keelpijn, bronchitis. Houd bij een aanval van allergie of astma een apofylliet tegen de borst of op de keel.
* Apofylliet regenereert huid en slijmvliezen, vermindert rimpels en vouwen van de huid, met name bij vrouwen in de menopauze. Het helpt ook bij acne en cellulitis.
* Apofylliet kan voetklachten verlichten, zoals hielsporen of hamertenen.
* Bij hoofdpijn, vermoeide of brandende ogen, kun je een poosje gaan liggen met een apofylliet op je voorhoofd. Dit verbetert ook slecht zicht door vermoeidheid of te lang achter een beeldscherm zitten.
* Het drinken van apofylliet water helpt bij diabetes en bijbehorende klachten, zoals moeilijk genezende wonden, slecht zien.
* Apofylliet water heeft ook een positieve invloed op de natrium-kaliumhuishouding van je lichaam.

Runen

De rune die bij de apofylliet hoort, is de Løgr of Laukr.

De L (Løgr of Laukr = look/ui; water, zee, gevoelens, introspectie) staat voor het onder woorden brengen van emoties en gevoelens.

Het hoge watergehalte van de apofylliet helpt samen met deze rune voor het stroomlijnen van emoties.

Sterrenbeelden

De apofylliet hoort bij de sterrenbeelden Tweelingen, Leeuw en Weegschaal.

Fysische eigenschappen apofylliet

Apofylliet is eigenlijk de groepsnaam voor 3 verwante mineralen: fluor-apofylliet, natrium-apofylliet en hydroxy-apofylliet. De meeste apofylliet is fluor-apofylliet. In dit artikel bedoelen we met apofylliet altijd fluor-apofylliet.

Apofylliet cluster met stilbiet kristallenHet is niet mogelijk om de drie verschillende soorten op het oog te herkennen. Daarvoor is mineralogisch onderzoek nodig.

Sporen ijzer in het kristalrooster geeft een lichtgroene kleur.
De smaragdgroene kleur van de Indiase apofylliet wordt veroorzaakt door sporen vanadium.

Apofylliet is vaak vergroeid met scoleciet, stilbiet of andere zeolieten. Net als zeolieten bevat apofylliet veel water en heeft het moleculair een open structuur, waardoor het vocht kan insluiten (bij onderdompeling in water) en weer loslaten (bij verhitting).

Samenstelling: fluor-apofylliet: KCa₄(Si₈O₂₀)(F,OH).8H₂O + Sr, F, OH, K, Na, NH₄, Cs
Hardheid: 4,5 - 5
Glans: glasglans, parelmoerglans
Transparantie: doorzichtig tot doorschijnend
Breuk: onregelmatig
Splijtbaarheid: perfect
Dichtheid: 2,3 - 2,5
Kristalstelsel: tetragonaal

Weblinks

• Op de Wikipedia biedt vooral de Duitstalige Wikipedia goede informatie over de apofyllietgroep.
• De Engelstalige mineralenwebsite Mindat biedt enige mineralogische informatie over fluor-apofylliet, waaronder een fraaie weergave van de open kristalstructuur.
• Mindat biedt ook een fraai overzicht van fluor-apofylliet foto's. Duidelijk te zien zijn de hoekige en vierhoekige vormen van de kristallen.
• De Engelstalige mineralenwebsite Webmineral biedt een pagina vol mineralogische informatie over apofylliet.
• Het online museum van de Amerikaan John Betts biedt een prachtig overzicht van foto's van apofylliet, met al zijn kleuren, vindplaatsen en vergroeiingen. Kijk maar eens naar de prachtige smaragdgroene apofylliet uit India!